در دهه‌های اخیر، صنعت تولید دارو با پیشرفت‌های فناوری و نیازهای روزافزون جامعه، به یکی از حوزه‌های حیاتی و پربار در حوزه بهداشت تبدیل شده است. یکی از اصول اساسی در تولید دارو، دقت و کیفیت در هر مرحله از فرآیند تولید است. در این زمینه، تجهیزات ابزار دقیق نقش بسیار مهمی را در بهبود فرآیندهای تولید دارویی ایفا می‌کنند. در این مقاله، به بررسی انواع تجهیزات ابزار دقیق و کاربردهای آنها در کارخانه‌های تولید دارو می‌پردازیم.
تجهیزات ابزار دقیق به انواع سنسورها، ترانسمیتر، کنترلر و ترانسدیوسر ها، اطلاق میشود که برای اندازه‌گیری و کنترل پارامترهای مختلف مانند سطح، دما، رطوبت، فشار و جریان، در فرآیندهای صنعتی تولید دارو استفاده می‌شوند.
انواع تجهیزات ابزار دقیق در کارخانه‌های تولید دارو
بطور کلی سه نوع تجهیز اصلی ابزار دقیق داریم که هر کدام میتواند بخشی از یک دستگاه باشد.
سنسور دما
اندازه‌گیری دقیق دما در فرآیندهای تولید دارو بسیار حیاتی است. انواع ترموکوپل و RTD بعنوان حسگرهای دما با دقت بالا و قابلیت اندازه‌گیری در شرایط مختلف، موجب اطمینان از پایداری و کیفیت محصولات می‌شوند.
سنسور فشار
در فرآیندهای تولید دارو، کنترل فشاربطور دقیق اهمیت بالایی دارد. سنسورهای فشار با قابلیت اندازه‌گیری در بازه‌های گسترده و انتقال دقیق اطلاعات به سیستم کنترل، در این صنعت کاربرد دارند.
ترانسمیتر
ترانسمیترها اطلاعات اندازه‌گیری شده توسط سنسورها را به سیگنال قابل فهم تبدیل کرده و آنها را به سیستم کنترل ارسال می‌کنند. ترانسمیترها باعث افزایش دقت و سرعت در کنترل فرآیندها می‌شوند.
مزایا و اهمیت استفاده از تجهیزات ابزار دقیق در کارخانه‌های تولید دارو
به طور کلی، استفاده از تجهیزات ابزار دقیق در صنعت تولید دارو، به بهبود کیفیت، ایمنی، بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها کمک کند. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم.
- افزایش بهروری
- کنترل دقیق فرآیندها
- افزایش امنیت فرآیندها
- توسعه فناوری و نوآوری
- تضمین کیفیت محصولات
- اندازه‌گیری دقیق مواد اولیه
- پیشگیری از خطاها و مشکلات
- کاهش ضایعات و هدر رفت مواد
اندازه‌گیری سطح مخازن با استفاده از تجهیزات ابزار دقیق
از جوانب حیاتی در فرآیندهای تولید دارو، اندازه‌گیری دقیق سطح مخازن است. مخازن مورد استفاده در کارخانه‌های تولید دارو ممکن است حاوی مواد اولیه، محصولات نهایی یا حلال‌های مختلف باشند. استفاده از تجهیزات ابزار دقیق برای اندازه‌گیری سطح این مخازن دارای اهمیت بسیار زیادی است. به عنوان مثال، در مرحله مخلوط سازی مواد اولیه، نظارت دقیق بر سطح مواد میتواند از اختلال در نسبت‌های ترکیبی و کیفیت نهایی محصول جلوگیری کند.
همچنین بخوانید:
سطح سنج راداری چیست؟
یکی از برترین تکنولوژی‌های مورد استفاده برای تشخیص سطح، سطح سنج راداری می‌باشد که از اصول فیزیکی امواج رادار برای اندازه‌گیری دقیق سطح مواد استفاده می‌کند. این دستگاه از امواج راداری برای ارسال پالس‌های الکترومغناطیسی به سطح مواد استفاده می‌کند. زمانی که این امواج با سطح ماده برخورد می‌کند، بخشی از آنها ( تقریبا 70 درصد) به عنوان امواج بازتابی به دستگاه باز می‌گردد. زمانی که سطح مواد درون مخازن تغییر کند، تغییرات در زمان بازتاب امواج نیز رخ می‌دهد.
مزایای استفاده از سطح سنج راداری نسبت به دیگر روش‌ها
سطح سنج راداری به دلیل نوع تکنولوژی با دقت بالایی (خطای کمتر از 1 میلیمتر) سطح مواد را اندازه‌گیری می‌کند. این تجهیزات میتواند در شرایط مختلفی مانند دما و فشار بالا، مخازن دارای میکسر، دارای کف و فوم، دی الکتریک پایین مواد و مرتفع بودن مخزن، به عملکرد خود را ادامه دهد. به طور کلی، استفاده از سطح سنج راداری در تولید دارو موجب استمرار تولید، بهبود کنترل چرخه، مدیریت دقیق سطح مواد و بهبود کارایی فرآیندها را خواهد داشت.
تجهیزات اندازه‌گیری رطوبت در داروسازی
رطوبت، یکی از پارامترهای مهم در ساخت دارو است که کنترل آن از بابت حفظ استانداردهای تولید، کنترل کیفیت مواد و تولید محصول، امری ضروری می‌باشد. درادامه، دستگاه‌های اندازه‌گیری رطوبت و کاربردهای آنها در کارخانه‌های تولید دارو توضیح داده شده است.
دستگاه‌های آنالایز رطوبت
این دستگاه‌ها با استفاده از اصول مختلفی مانند تغییرات وزن، تبخیر و امپدانس الکتریکی، مقدار رطوبت موجود در مواد را اندازه‌گیری می‌کنند. آنالایزرهای رطوبت معمولاً دارای دقت بالا و قابلیت اتصال به سیستم‌های کنترلی هستند.
سنسورهای رطوبت سنج
سنسورهای رطوبت سنج به صورت مستقیم رطوبت مواد و محیط را اندازه‌گیری می‌کنند. این سنسورها می‌توانند به صورت تماسی یا غیرتماسی با سطح مواد، کاربرد داشته باشند. در برخی از موارد، سنسورهای رطوبت بر روی دستگاه‌های تولید یا مخازن نگهداری مواد نصب می‌شوند.
مزایای استفاده از رطوبت سنج
اندازه‌گیری رطوبت در انواع مختلف مواد مانند مواد اولیه، فرمولاسیون‌ها و مواد بسته‌بندی، به کنترل دقیق فرآیندهای تولید کمک می‌کند. محصولات دارویی معمولاً حساس به رطوبت هستند. اندازه‌گیری و کنترل مستمر رطوبت در محصولات نهایی به حفظ کیفیت و عمر مفید محصولات کمک می‌کند. رطوبت موجود در مواد میتواند باعث رشد میکروبها شود. اندازه‌گیری دقیق رطوبت و حفظ آن در مرزهای مشخص، به پیشگیری از آلودگی میکروبی در محصولات کمک می‌کند.
دتکتورهای گاز مورد نیاز در صنعت داروسازی
در فرآیند تولید دارو، گازهای خطرناک در نتیجه فرآیندهای شیمیایی مختلف انتشار می‌یابند. این گازها معمولاً به دلیل واکنش‌های شیمیایی، تجزیه و تحلیل مواد تشکیل می‌شوند. استفاده از دتکتورهای گاز در کارخانه‌های تولید دارو جهت شناسایی و نظارت بر گازهای خطرناک به عنوان یکی از اصول ایمنی HSE است.
بیشتر بدانید:
دتکتورهای گاز با قابلیت اندازه‌گیری غلظت گازها در محیط و اعلام هشدار در صورت افزایش آنها از لحاظ ایمنی، نقش مهمی در امنیت کارخانه‌های داروسازی ایفا می‌کنند. برخی از گازهای خطرناک که در کارخانه‌های تولید دارو ممکن است ایجاد شوند عبارتند از:
- اکسیدهای نیتروژن (NOx): این گازدر نتیجه واکنش‌های سوختن مواد و یا فرآیندهای شیمیایی تشکیل میشود و میتواند باعث آلودگی هوای محیط کار و تهدیدی برای سلامت کارگران باشد.
- گازهای آمونیاک (NH3): در برخی فرآیندهای شیمیایی احتمال انتشار گاز آمونیاک وجود دارد.
- اکسیدهای گوگرد (SOx): اکسیدهای گوگرد به عنوان نتیجه احتراق یا فرآیندهای شیمیایی در این صنعت ایجاد شوند. این گاز باعث ایجاد آلودگی هوا و اثرات نامطلوب بر روی سلامتی میشود.
- گازهای هیدروژن سولفید (H2S): این گاز معمولاً در نتیجه تجزیه مواد آلی یا فرآیندهای مرتبط با شیمیایی‌های خاص در تولید دارو منتشر میشود و خطرات بالایی برای سلامت پرسنل دارد.
جریان سنج یا فلومتر در صنعت دارو سازی
فلومتر وسیله ای است که سرعت حرکت مایع یا گاز را در لوله اندازه گیری می کند. فلومترها در انواع مختلف ساخته شده‌اند که عمدتا در صنعت تولید دارو از فلومتر کوریولیس، ورتکس، مغناطیسی، ونتوری، DP و التراسونیک بسته به نیاز نصب و استفاده می‌شوند. به دلیل وسعت بسیار بالای مبحث فلومترها و با توجه به اینکه نوشتن همه موارد موجب سردرگمی خواننده گرامی میشود. اگر می‌خواهید در زمینه این تجهیزات اطلاعات ارزشمندی کسب نمائید، بر روی لینک زیر کلیک کنید!
فلومتر Flowmeter یا دبی سنج چیست، انواع و کاربردها
یکی از جنبه‌های کلیدی تولید و تضمین کیفیت دارو، اندازه‌گیری دقیق فرآیند تولید آن و نیز پیروی از فرمو‌لاسیون دارویی است. اینجاست که ابزارهای تخصصی اندازه‌گیری وارد عمل شده تا دقت و اطمینان مورد نیاز این بخش را تضمین کند. شما نیز میتوانید با ارسال پیام در تکمیل این مقاله شرکت آداک فرایند سپهر را یاری کنید. لطفا برای ارسال مقاله در زمینه تجهیزات ابزار دقیق داروسازی، کادر مربوط به دیدگاه را پر کرده و دکمه ارسال دیدگاه را کلیک کنید.